DÜ Tıp Fakültesi Hastaneleri Üroloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Mansur Dağgülü, “Bazı metabolik hastalıklarda anne karnında taş oluşumu başlayabilir. Ülkemizde çocukluk çağında böbrek taşına sık rastlanılmaktadır.Ülkemizde görülen böbrek taşı hastalarının %17 ‘si çocuklardan oluşuyor”dedi.
Dağgülü yapıtğı açıklamada şöyle konuştu, “ Böbreğinde taş saptanan her çocuğa mutlaka metabolik değerlendirme ve taş analizi yapılmalıdır. Metabolik değerlendirme ve taş analizi sonrasında çocuk nefrolojisi ile birlikte hastada bundan sonraki süreçte taş oluşmaması için gerekli tedavi başlanır. Normalde erişkinlerde olduğu gibi çocuklarda 1,5 – 2 cm kadar olan böbrek taşlarında ilk tercih ESWL adını verdiğimiz ses dalgalarıyla taşın kırılması işlemidir. Fakat; 1 yaşın altındaki böbrek taşı olan hastalarda ESWL teknik olarak mümkün değildir.Bu yüzden bu yaş grubundaki hastalara Ultramini PNL adını verdiğimiz yöntemi ile böbrekteki taşlar alınmakta ve bu taşlar analiz için MTA enstitüsüne gönderilmektedir” dedi.
İdrar yolu enfeksiyonuna dikkat
Doç. Dr. Mansur Dağgülü, “Çocuklarda tekrarlayan idrar yolu enfeksiyonu böbrek taşı habercisi olabilir. Ebeveynlerin bu konuda duyarlı olması gereklidir. Huzursuzluk ,idrar renginde değişiklik, ağlama nöbetleri ve kristaller gibi şikayetler olabilir. Avrupa Ülkeleri’nde taş görülme sıklığı yaklaşık %5 iken ,bu oran ülkemizde özellikle de Güneydoğu Anadolu bölgesinde %20 ‘lere kadar çıkmaktadır. Son yıllarda taş oluşumunda artış görülmektedir. Bunun beslenme,yetersiz sıvı alınması ve iklim değişiklikleri gibi çevresel faktörler olmaktadır. Çocuklarda böbrek taşının tekrarlanması önemlidir. Bu yüzden mutlaka metabolik değerlendirme ve taş analizi yapılmalıdır. Taşların oluşumuna yol açan pek çok olabilir. Taşın oluşumunu engelleyen sitrat eksikliği idrarla kalsiyum atılımının fazla olması, sistmüri denilen metabolik hastalıklar, genetik hastalıklar, tuz alımının fazla olması, sıvının az tüketilmesidir. Ameliyatsız taş kırma (ESWL) genellikle bir yaşından büyük çocuklarda 1.5-2 cm ‘in altındaki taşlarda uyguladığımız bir yöntemdir.
1 yaşın altındaki bebeklerde ESWL teknik olarak mümkün değildir. Kliniğimizde 1 yaşın altında olup böbreğinde taş saptanan 50 den fazla hastaya Ultramini PNL yöntemi ile taş ameliyatı yapılmıştır. Türkiye’de bu rakam 1 merkezde uygulanan en büyük ameliyat sayısıdır. Bu ameliyat tipinde hasta 24 saat sonra evine gönderilmektedir”diye konuştu.
5 yıl içinde tekrarlanabilir
Doç. Dr. Mansur Dağgülü, “Bir kez taş düşüren br çocukta 5 yıl içinde tekrar taş oluşma oranı %50 ‘lere kadar çıkmaktadır. Özellikle ailesinde böbrek taşı rahatsızlığı olan kimseler risk altındadır. Böbrek taşı, böbrek yetmezliğine olan hastalıklardan bir tanesidir. Sistin taşları genetik faktörlere bağlı oluşan böbrek taşlarıdır. Böbrek taşının türünü bilmek daha sonra taşların oluşmasını önlemede ve tedavinin belirlenmesinde önemlidir. Böbrek taşı görülen çocukların yaklaşık 1/3 ünde idrar yollarında anatomik anormallikler görülmektedir.
Taş hastalarının % 17 ‘si çocuktur. Metabolik hastalık, idrar yollarına ait yapısal bozukluklar olduğunda taşların tekrarlama olasılığı artar. İdrar yollarında taş saptanan her çocuğa mutlaka metabolik değerlendirme ve taş analizi yapılmalıdır. Tekrarlayan idrar yolu enfeksiyonu mutlaka taş açısından da değerlendirilmelidir.Çocuklarda taş görülme oranı son yıllarda % 3’ lerden %7 ‘ye kadar yükselmiştir. Fakültemizde sadece çocuklarda değil tüm yaş gruplarında kapalı böbrek taşı ameliyatı başarı ile yapılmaktadır”dedi.
